डीबीटी लिंक कसे करावे: आजकाल, अनेक शासकीय योजना आणि अनुदान थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा केल्या जातात. हे प्रक्रिया डीबीटी (Direct Benefit Transfer) द्वारे केली जाते. डीबीटी म्हणजेच डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर, हा एक पद्धत आहे ज्या अंतर्गत सरकार विविध योजनांमधून दिले जाणारे अनुदान थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात ट्रान्सफर करते. या लेखामध्ये आपण डीबीटी लिंक म्हणजे काय, ती कशी करायची, आणि आधार सीडिंग आणि आधार लिंक यांमध्ये काय फरक आहे हे सविस्तर पाहणार आहोत.
डीबीटी म्हणजे काय?
डीबीटी, म्हणजेच डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर, हा एक सरकारी उपक्रम आहे ज्याचा उद्देश शासकीय योजनांमधून मिळणारे अनुदान किंवा इतर लाभ थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा करणे आहे. यामुळे लाभार्थ्यांना कोणत्याही दलालीशिवाय पूर्ण रक्कम मिळते, जी आधीच्या पद्धतीमध्ये दलाल किंवा मधले लोक कमी करून घेत असत.
डीबीटी लिंक म्हणजे काय?
डीबीटी लिंक म्हणजे लाभार्थ्याच्या बँक खात्याला त्याच्या आधार कार्डशी जोडणे. डीबीटी लिंक असलेले खाते हे खातं आधार सीडिंग केलेले असते, म्हणजेच या खात्यामध्ये शासकीय अनुदान थेट जमा केले जाते. ज्या खात्यामध्ये डीबीटी लिंक केले जाते, ते खाते शासकीय योजनांमध्ये निधी मिळवण्यासाठी वापरले जाते.
आधार लिंक आणि आधार सीडिंग यांमध्ये फरक:
बऱ्याच लोकांना आधार लिंक आणि आधार सीडिंग एकच वाटतात, परंतु हे दोन वेगळे संकल्पना आहेत:
- आधार लिंक: जेव्हा तुम्ही तुमचं आधार कार्ड तुमच्या बँक खात्याशी जोडता, तेव्हा ते आधार लिंक होतं. तुम्ही एकाच वेळी अनेक बँक खात्यांशी तुमचं आधार कार्ड लिंक करू शकता.
- आधार सीडिंग (DBT लिंक): हे एकच बँक खाते असतं ज्याचं एनपीसीआय मॅपिंग केलेलं असतं आणि ते खाते शासकीय अनुदान मिळवण्यासाठी वापरले जाते. तुम्ही अनेक बँक खात्यांशी आधार लिंक करू शकता, परंतु डीबीटी लिंक म्हणजे फक्त एकाच खात्याचं आधार सीडिंग करून शासकीय लाभ मिळवता येतो.
डीबीटी लिंक कसे करावे?
1. ऑनलाईन पद्धत: आधार वेबसाईटद्वारे डीबीटी लिंक चेक करणे
- सर्वप्रथम आधारच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा.
- तुमचा आधार क्रमांक आणि कॅप्चा टाका.
- मोबाईलवर आलेला ओटीपी एंटर करून लॉगिन करा.
- नंतर ‘बँक सीडिंग स्टेटस’ या पर्यायावर क्लिक करा.
- नवीन पेज उघडेल, तिथे ‘काँग्रॅच्युलेशन’ असा संदेश दिसला, तर तुमचं बँक खातं डीबीटी लिंक आहे. त्याचसोबत बँकेचं नाव आणि खाते ऍक्टिव्ह आहे का ते दाखवलं जाईल.
2. एनपीसीआय वेबसाईटद्वारे डीबीटी लिंक चेक करणे
- एनपीसीआयच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा.
- “Get Aadhaar Mapped Status” या पर्यायावर क्लिक करा.
- तुमचा आधार क्रमांक आणि कॅप्चा एंटर करा.
- मोबाईलवर आलेला ओटीपी एंटर करून, स्टेटस चेक करा.
- तुमचं बँक खातं डीबीटी लिंक असेल तर ‘Enable for DBT’ असा संदेश दिसेल. तुम्ही कोणत्या बँकेचे खाते लिंक आहे ते सुद्धा येथे पाहू शकता.
डीबीटी लिंक नसेल तर काय करावे?
जर तुमचं बँक खातं डीबीटी लिंक नसेल, तर तुम्हाला तुमच्या बँकेत जाऊन आधार सीडिंग प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल. काही बँका ऑनलाईन सेवेद्वारेही हे काम करतात, परंतु प्रत्यक्ष बँकेत जाऊन हे काम अधिक प्रभावीपणे आणि जलद होते. बँकेत जाऊन आधार कार्ड सादर करा आणि डीबीटी लिंक करण्याची विनंती करा. एकदा लिंक झाल्यानंतर, तुम्हाला शासकीय लाभ मिळू शकतात.
डीबीटी लिंक असण्याचे फायदे:
- अनुदान थेट खात्यात: डीबीटी लिंक असलेल्या बँक खात्यात शासकीय योजनांचे अनुदान थेट जमा होते. यामध्ये कोणतेही दलाल किंवा तिसरे पक्ष असत नाहीत.
- वेळ वाचतो: आधीच्या प्रक्रियेप्रमाणे विविध शासकीय कार्यालयांतून अनुदान वाटप करण्यासाठी वेळ लागत असे. डीबीटीच्या मदतीने हा वेळ वाचतो आणि निधी थेट लाभार्थ्यांपर्यंत पोहोचतो.
- दलाली टाळली जाते: यापूर्वी दलालीच्या कारणाने लाभार्थ्यांना संपूर्ण अनुदान मिळत नसे. डीबीटीच्या मदतीने हे संपूर्ण अनुदान लाभार्थ्यांना मिळते.
- सरल प्रक्रिया: डीबीटी लिंक केल्यावर एकाच ठिकाणाहून विविध योजनांचे अनुदान मिळवता येते.
आधार सीडिंगसाठी आवश्यक असलेली माहिती:
- बँक खात्याचं पासबुक किंवा खाते तपशील.
- आधार कार्ड.
- बँकेत ओटीपी द्वारे आधार सीडिंग करण्याची प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी तुमचा आधारशी लिंक असलेला मोबाईल नंबर आवश्यक आहे.